Odszkodowanie a zadośćuczynienie

Zdawałoby się, że pojęcie odszkodowania i zadośćuczynienia są bardzo podobne, stąd też często są mylone, a to z kolei prowadzi do błędnych wniosków. Odszkodowanie i zadośćuczynienie to zupełnie różne instytucje prawa cywilnego.

Zarówno odszkodowanie jak i zadośćuczynienie są formą rekompensaty za poniesioną szkodę.  Główna różnica pomiędzy nimi jest jednak taka, że odszkodowanie dotyczy szkody majątkowej, natomiast zadośćuczynienie związane jest z wystąpieniem krzywdy, czyli szkody niemajątkowej.

Co to jest odszkodowanie?

Odszkodowanie jest świadczeniem jakiego może domagać się osoba poszkodowana od osoby, która mu tę szkodę wyrządziła. Odszkodowanie ma charakter wymierny i dający się wyliczyć, a swym zakresem obejmuje uszczerbek w majątku jakiego doznała osoba poszkodowana w związku z zaistniałym zdarzeniem powodującym szkodę. Dotyczy zatem sfery zewnętrznej.

Poszkodowany dochodząc odszkodowania powinien dokonać dokładnego wyliczenia oraz przedstawić dowody wskazujące na wysokość doznanej szkody.

Na podstawie art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego poszkodowany ma możliwość żądania zapłaty odszkodowania z góry. Zgodnie z treścią przywołanego przepisu – na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. 

Odszkodowanie może obejmować zarówno faktycznie poniesione straty, jak również korzyści jakie poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby do zdarzenia powodującego szkodę nigdy nie doszło.

Co to jest zadośćuczynienie?

Zadośćuczynienie natomiast, jest formą rekompensaty za krzywdę, czyli różnego rodzaju doznanych cierpień fizycznych i psychicznych. Celem zadośćuczynienia jest łagodzenie skutków zdarzenia powodującego szkodę.

Zadośćuczynienie przysługuje m.in. w sytuacji: uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia (art. 445 § 1 k.c.), utraty osoby najbliższej (art. 446 § 4 k.c.), czy też naruszenia dóbr osobistych (art. 448 k.c.).

Zadośćuczynienie jest trudniejsze do wyceny. W doktrynie i judykaturze wskazuje się, że istotne kryteria mające wpływ na wysokość zadośćuczynienia, to przede wszystkim stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność, czas trwania, nieodwracalność następstw, rozmiar kalectwa i konsekwencje doznanego uszczerbku w życiu osobistym i społecznym.

Co istotne, jeśli z tego samego zdarzenia wynikła szkoda zarówno majątkowa, jak i niemajątkowa, poszkodowany może dochodzić naprawienia tych dwóch rodzajów szkody, co stanowi wyraz zasady pełnego odszkodowania.

Odszkodowanie a zadośćuczynienie – różnice

Odszkodowanie – szkoda majątkowa, sfera zewnętrzna

cel: wyrównanie powstałej szkody;

Zadośćuczynienie – szkoda niemajątkowa, sfera wewnętrzna, 

cel: łagodzenie skutków zdarzenia.